1-قتل ابوفراس به نقلی 

در این روز ، به قولی ابوفراس به قتل رسید و در روز 8 ربیع الثانی گذشت . 

2-وفات علی بن هلال کاتب در بغداد

در این روز(سنه 423 ه ) علی بن هلال کاتب ، در بغداد وفات کرد و او همان کسی بود که خط را از کوفیت تغییر داد و علی بن هلال تنقیح و تهذیب آن نمود و علی را ((ابن البوّاب)) گویند ، به جهت آنکه پدرش بوّاب بنی بویه بوده . 

1-وقوع جنگ ذات السلاسل

در این ماه یا در ماه جمادی الاولی سال 8 ه جنگ ذات السلاسل اتفاق افتاده است (1)

پاورقی :

 1-تنبیه و الاشراف : ص231 . طبقات الکبری :ج2ص131 . شرح مسلم :ص153 . نیل الاوطار :ج1ص324 .  تقویم شیعه :ص179

2-نزول آیه تطهیر

در این ماه پیش از نه ماه یا شش ماه (1) یا هشت ماه (2) از شهادت رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم ، آن حضرت وقت هر نماز یا به هنگام نماز صبح (3) درب خانه علی بن ابی طالب علیه السلام و فاطمه زهرا سلام الله علیها آمده ، دو طرف درب را می گرفت و می فرمود ((السّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه ؛ اَهلَ البَیت ، الصلاة رَحمکُمُ الله !)) (4)*اِنَّما یُریدُ اللهُ لیُذهبَ عَنکُمُ الرِّجس اَهل البَیت وَ یُطَهِّرُکُم تَطهیرا*(5)

پاورقی :

1-بحارالانوار :ج25ص223.227 . مسند احمد :ج3ص285.295 . سنن ترمذی :ج5ص31 . مستدرک حاکم :ج3ص158 . المعجم الکبیر :ج3ص56 . ج22ص402 . شواهد التنزیل :ج2ص25 . 18 . 138 . ینابیع المودة :ج2ص119 . اسدالغابة:ج5ص521 . تقویم شیعه :ص179 .

2-بحارالانوار :ج43ص53 . شواهد التنزیل :ج2ص46 . 80.81.134 . الدرالمنثور:ج4ص313 . ج5ص199 . تاریخ دمشق :ج42ص136 . تقویم شیعه :ص179 .

3-الطرائف :ص128 . بحارالانوار: ج10ص142 . ج35ص214.223 . غایة المرام :ج3ص183 . ینابیع المودة :ج1ص41 . ج2ص59.119 . تقویم شیعه :ص179 .

4-امالی طوسی :ص565 . شواهد التنزیل :ج1ص497 . ج2ص44.74.81.82 . الدر المنثور:ج4ص313 . ج5ص199 . فتح القدیر :ج3ص396 . تقویم شیعه :ص180 .

5-سوره احزاب :آیه 33. عیون اخبارالرضا علیه السلام :ج2ص217 . بحارالانوار :ج16ص203 . ج25ص212.213 . ج79ص196 . غایظ المرام :ج2ص333.ج3ص185 . تفسیر مجمع البیان :ج7ص68 . شرح احقاق الحق :ج2ص548 . ج9ص47.54 . ج24.ص82. ج33ص57 . الدرالمنثور:ج5ص199 . المناقب خوارزمی :ص60 . ینابیع المودة :ج1ص147 . شواهد التنزیل :ج2ص82 . تقویم شیعه :ص180 .  

3-شهادت ابراهیم بن مالک اشتر

در این ماه در سال 71 ه ابراهیم بن مالک اشتر نخعی رحمة الله علیه به شهادت رسید (1)

پاورقی :

1-مراقد المعارف :ج1ص37 . تاریخ سامراء :ج2ص242 . تقویم شیعه :ص180

4-وفات سفیان بن عینیه

در اين روز، سنه 198، سفيان بن عينيه در مكه وفات كرد(1) و سفيان از اصحاب ما نيست و معاصر و هم مشرب است با سفيان ثورى و روايت است كه وقتى ملاقات كرد حضرت صادق (ع ) را و گفت تا كى تقيه ميكنى و حال آنكه باين سن رسيده اى ؟ حضرت فرمود: قسم بآنكسى كه برانگيخت محمد صلى الله عليه وآله را بحق ، اگر مردى در تمام عمرم خود نماز كند مابين ركن و مقام پس ملاقات كند خدا را بغير ولايت ما اهل بيت ، هر آينه ملاقات كرده خدا را به مرگ جاهليت كه بر كفر باشد.
پاورقی :

1-وسائل الشیعة :ج1 . وقایع الایام :ص358

5-وفات صدقه بن منصور مزيدى اسدى

و در اين روز، سنه 501، وفات كرد:  صدقه بن منصور مزيدى اسدى ملقب به سيف الدوله(1) و او مردى حليم و كريم و عفيف و شجاع بوده و خانه او در بغداد محل امان خائفان بوده و او از شيعيان با اخلاص امير المؤ منين است بلكه سلسله جليله بنى اسد كه ايشان را مزيدى نيز خوانند و در عرق عرب امات داشتند، تمام شيعه بوده اند و سيف الدوله همانستكه در حدود سنه 498: شهر حله را بنا كرد و از اين جهت آن بلدار سيفيه گويند.
از اصبغ بن نباته مرويستكه در مسافرت امير المؤ منين عليه السلام به صفين من در خدمت آنجناب بودن ، بر بالاى تلى بر آمد و اشاره فرمود به نيستانى ما بين بابل و تل و فرمود: مدينه و چه مدينه گفتم : اى مولاى من مى بينم شما را كه نام شهر ميبريد، آيا در اينجا شهرى بوده و آثارش محو گشته است ؟
فرمود: نه ولكن بعدها، شهرى بنا شوده او را  حله سيفيه گويند، بنا كند او را مردى از بنى اسد و در آن بلد، مردمان اخيارى پديد آيند كه :
(( لو اقسم احد هم على الله لا بر قسمه )) (2).

پاورقی:

1-سیراعلام النبلائ :ج19ص407 . وقایع الایام :ص359

2-بحارالانوار :ج57.ص222 . وقایع الایام :ص359

1-وفات حضرت ام کلثوم سلام الله علیها

جناب ام کلثوم سلام الله علیها چهار ماه پس از بازگشت از کربلا به مدینه از دنیا رفتند . (1) پدرشان مولی الموحدین امیرالمومنین علی علیه السلام و مادرشان حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها است .(2)

صاحب ریاحین الشریعة به نقل از اعیان الشیعة می فرماید : امیرالمومنین آن مخدّره را به عون بن جعفر طیار تزویج نمودند (3) .

آنچه در مورد ازدواج ام کلثوم علیها السلام با غیر عون بن جعفر نقل شده محل اختلاف است .

 آن حضرت در واقعه جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسین علیه السلام و اهل بیت و اصحابشان در کنار خواهرشان حضرت زینب سلام الله علیها از بانوان و یتیمان محافظت می نمودند و اشعار آن حضرت در فراق برادر در کربلا مشهور و جانسوز است .

پس از عاشورا که بانوان به اسارت کوفه و شام رفتند خطبه ان حضرت در شهر کوفه و مجلس ابن زیاد اشعار آن حضرت در قادسیه و قمسرین اثر دعای آن حضرت در سیبور و بعلبک کلمات آن جناب با شمر هنگام ورود به دروازه شام مرثیه های آن حضرت در اربعین و مراجعت به مدینه دلالت بر عظمت و شجاعت و صبر آن مخدره دارد .

سرانجام بعد از چهار ماه از ورود به مدینه با دلی پر از غم و اندوه در مصائب کربلا بالاخص شهادت سید الشهداء علیه السلام رحلت نمود و در مدینه منوره دفن شد . به قولی رحلت آن حضرت در 21 ماه جمادی الثانی بوده است (4)

پاورقی :

 1-ریاحین الشریعة :ج3ص256 .244 . العقیلة علیها السلام و الفولاطم :ص75 . تقویم شیعه :177

2-بحارالانوار :ج42ص74 . تذکرة الخواص :ص288 . تقویم شیعه :177

3-اعیان الشیعة : ج3ص484 . ریاحین الشریعة :ج3ص245 . العقیلة و الفواطم :ص79 . تقویم شیعه :177

4-وقائع الشهور :ص110 . تقویم شیعه :178   

2-وفات حضرت سید محمد فرزند حضرت امام هادی علیهما السلام

حضرت سید محمد فرزند امام هادی علیهما السلام(1) در سال 252 ه در سامرا از دنیا رفت (2) . آن حضرت را ابوجعفر و ابوعلی و سید محمد بعاج نیز می گفتند . جلالت قدر و منزلت او به حدی بود که عده ای از شیعیان گمان می کردند بعد از امام هادی علیه السلام آن بزرگوار امام خواهد بود ولی با رحلت ایشان در زمان پدر بزرگوارش بر همه معلوم شد که امام حسن عسگری علیه السلام امام پس از ایشان است . امام عسکری علیه السلام به جناب سید محمد علیه السلام علاقه وافری داشت به حدی که هنگام رحلت او گریبان چاک کرد (3) . بعد از رحلت آن حضرت را در آبادی به نام بلد در 6 فرسخی سامراء دفن نمودند که هم اکنون قبر او در آنجا معروف است .

کرامات زیادی از آن حضرت مشاهده شده و هم اکنون دارای گنبد و صحن و غرفه های متعدد است و دوستان اهل بیت علیهم السلام به زیارت آن بزرگوار مشرف می شوند . نسبت سادات آل بعاج در عراق و خوزستان بع علی و احمد فرزندان سید محمد بعاج منتهی می شود .

پاورقی :

 1- این تاریخ مشهور بین شیعیان سامراء است و در حرم آن حضرت نیز نوشته شده است .

2-مراقد المعارف :ج2ص262 . الامام الهادی علیه السلام من المهد ال اللحد : ص137 . الامام الهادی علیه السلام (شاکری) :ص20 . تقویم شیعه :ص178 .

3-کافی :ج1ص327 . وسائل الشیعة :ج3ص274 . الخدائق الناضرة :ج4ص152 . تقویم شیعه :ص179 .  

3-قتل ولید بن عبد الملک مروان

در اين روز، سنه 126:  وليدبن يزيد بن عبدالملك مروان بقتل رسيد در جنگى كه واقع شد فيما بين او و پسر عمش يزيد بن الوليدو وليد پليد، مردى ملحد و بدكيش و و معروف بفسق و فجور بود و به هيچگونه ملتزم بظواهر اسلام نبود و پيوسته بشرب خمر و غنا و طرب و انواع فسق و فجور اشتغال داشت . (1) و امر كرده بود، بركه اى مملو از شراب كرده بودند، گاهى كه طرب بر او غلبه ميكرد خود را در آن بركه مى افكند و چندان ميآشاميد كه اثر نقص در بركه پديدار ميگشت .
در جمله از كتب اهل سنت است كه يكشب مؤ ذن اذان صبح گفت ، دوليد برخواست و شراب خورد وبا جاريه كه او هم مست بود در آويخت و با او نزديكى كرد و قسم ياد نمود كه بامردم نماز نكند جز او، پس لباس خود را بوى پوشانيد و آنجاريه مست را با آلايش جنابت و منى بمسجد فرستاد، تا با مردم نماز گذاشت .
در حيوة الحويان و اكثر كتب مذكور است كه يكروز وليد بقرآن مجيد تفال كرد، اين آيه آمد (( و استفتحوا و خاب كل جبار عنيد))(2)  قرآن را بر هم گذاشت و آنرا نشانه تير خود كرد و چندان كتاب خداى را تير زد كه پاره شد و اين شعر را بخواند:

                                     تهدّدنی بجبّارٌ عنید                                 فها أناذاک جبّار عنید

                                    أذا ماجئت ربّک یوم حشر                       فقل یا ربّ مزّقنی الولید (3)

  حكايت تعشق او بازن نصرانيه و قضيه ازاله كردن بكارت دختر خود و داستان او با ابن عائشه مغنى در تواريخ معتبره مسطور است و از صفات معروفه او آنست كه كنيزان پدرش را كه منكوحه پدرش بودند و اولاد از وى آورده بودند، وطى كرد و معروف بود به وليد فاسق و  وليد زنديق .

در اخبار الدول و  تاريخ خميس از رسولخداصلی الله علیه وآله وسلم  روايت كرده اند كه فرمود:
(( ليكونن فى هذه الامة رجل يقال له الوليد هواشد لهذه الامة من فرعون لقومه ))(4)
و بسى عجيب است از قاضى عياض كه گفته :  وليد يكى از خلفاى اثنى عشر است كه در حديث متواتر النقل متفق عليه منصوصند.
قرمانى نقل كرده كه وليد بسى و سه بليه مبتلا بود كه كمتر بليه اش آن بود كه از ناف خود بول مى كرد و در ايام او، يحيى بن زيد بن على السجاد عليه السلام در جوزجان  شهيد شد بنحويكه در تاريخ خود ذكر كرده ام (5).

پاورقی :

1- مناقب اهل بیت علیهم السلام :ص479 . تاریخ مدینة الدمشق :ج56ص457 . وقایع الایام :ص357

2-ابراهیم :آیه 15

3-بحارالانوار :ج38ص193 . وقایع الایام :ص358

4-بحارالانوار :ج 18ص126 . وقایع الایام :ص358

5-المسائل الجارودیة :ج1 . وقایع الایام :ص357

1-سپردن پیامبر صلی الله علیه وآله به حلیمه سعدیه

در این روز جناب عبد المطلب علیه السلام نور چشم خود پیامبر صلی الله علیه واله را در اطراف کعبه طواف داد و آن حضرت را برای شیر دادن به حلیمه سعدیه سپرد (1)

پاورقی : وقایع الشهور :ص113 . تقویم شیعه :ص177 .

2-وفات قاسم بن مقری نحوی (شاطبی)

در اين روز، سنه 590، وفات كردقاسم بن قيره مقرى نحوى معروف به شاطبى(1) امام قرائت و صاحب قصيده معروفه موسومه به حرزاليمانى و وجهه لنهانى در قرائت (2).  جماعتى از فضلاء آن قصيده را شرح كرده اند از جمله علم الدين سخاوى است و شاطبى منسوب است به شاطبه يكى از بلاد اندلس .

پاورقی :

1-کشف الظنون :ج1ص343 . وقایع الایام :ص357

2-طرائف المقال :ج2ص670 . وقایع الایام :ص357