ورود کاربران

ولادت‏ عقیله بنی هاشم

ولادت‏ عقیله بنی هاشم

 در تاريخ ولادت زينب عليها السلام اختلاف است. در رياحين الشريعه آمده است که ميلاد آن حضرت را، برخي پنجم ماه‏جمادي الاُولاي سال ششم، بعضي اوايل شعبان آن سال، بعضي در ماه رمضان و برخي ديگر در دهه آخر ماه ربيع‏الثاني و طبق نقلي ماه محرم سال پنجم هجرت ذکر کرده‏اند ولي هيچ‏يک از اين اقوال دليل محکم تاريخي ندارد. اين عدم اتفاق نظر در مورد تاريخ وفات آن مخدره نيز به چشم مي‏خورد به طوري که برخي آن را در ماه رجب سال 62 و بعضي در چهاردهم رجب سال 62 دانسته‏اند. همچنين در مورد محل دفن و قبر ايشان نيز اختلاف است. برخي قبر آن بانوي بزرگوار را در مدينه، جمعي در شام و گروهي در قاهره پايتخت مصر مي‏دانند. يکي از سادات در ولادت و فضيلت زينب کبري دختر اميرالمؤمنين عليهما السلام مولوديه‏اي سروده است که بخشي از آن چنين است:

دوستان! گشت عيان نور خدا پنجم ماه جمادي الاولي‏ از جمال و رخ بانو زينب‏ يعني از آينه علم وادب‏ اختر پاک سماوات عُلي‏ دختر شير خدا و زهرا مهربان خواهر و يار سبطين‏ با حسن همدم و همکار حسين‏ مقدمش بر همه بادا مسعود حق نگهداردش از چشم حسود لاله‏اي بود ز باغ ايمان‏ که به‏دل داشت بسي داغ، نهان‏ داغش از بس به دلِ سوخته بود لاله‏سان، چهره‏اش افروخته بود حوريان محو رخ نيکويش‏ قدسيان مات شکنج مويش‏ عود ريزيد به مجمر بسيار مشک ريزيد ز دامن خروار شمع جمع حرم آل عبا بود شهزاده آزاده ما که بدو بار به منزل برسيد کشتي عشق به ساحل برسيد يعني از بَعد شهيد بي‏سر بُرد اين بار اسيري، خواهر تا اسارت به شهادت يکجا زنده گرداند آيين خدا گل گلزار نبوت چه شکفت‏ جد او نام ورا زينب گفت‏ يعني او زينت بابش علي است‏ که از او نورخدا منجلي است‏ جلوه احمدي از او پيدا صولت حيدريش چهره نما سينه‏اش مخزن اسرار خدا چهره آيينه آثار خدا آري اين نکته مسلّم باشد عالمه غير معلم باشد نگهي گرم و سري افکنده‏ يعني از جان به حسينم بنده‏ با برادر همه جا همراهم‏ من کمين بنده او، اوشاهم‏ تهيم از خود و پر از اويم‏ عشقش از روز ازل بُدخويم‏ اي دل ارطالب فيضي به ادب‏ بوسه زن درگه بانو زينب‏ سرورا! بنده نوازي کن ساز جندقي را به نگاهي بنواز گفتم اين شعر به عيد مولود تا شود توشه به روز موعود

نام و کنيه‏

زينب در لغت به معناي درخت نيکو منظر آمده و ممکن است مخفف زين و أب يعني زينت پدر باشد. براساس متون تاريخي و روايات، اميرالمؤمنين دو يا سه دختر به نام زينب داشته که بانوي شجاع کربلا زينب کبري بوده است و چنان که شيخ مفيد و برخي ديگر گفته‏اند زينب صغري همان خواهر مادري زينب يعني امّ‏کلثوم بوده است ولي شيخ مفيد؛ در پايان کلام خود، در زمره فرزندان عليعليه السلام به زينب صغراي ديگري اشاره مي‏کند که مادرش کنيز بوده است. يکي از القاب حضرت زينب که در روايات هم آمده است عقيله يا عقيله بني‏هاشم به معناي زن ارجمند و يکتا در ميان خويشاوندان مي‏باشد. و در ميان کنيه‏هاي زينب عليها السلام نيز امّ‏کلثوم و امّ‏عبداللَّه ذکر شده که بر اساس اين نقل، زينب امّ‏کلثوم کبر و خواهرش امّ‏کلثوم صغري است. با اين حال در بسياري از کتابها مانند مناقب ابن شهرآشوب و شرح نهج‏البلاغه‏ي ابن ابي‏الحديد ، خواهر آن بانوي معظمه را امّ‏کلثوم کبرا مي‏دانند و براي زينب عليها السلام چنين کنيه‏اي ذکر نکرده‏اند.


زینب عقیله بنی هاشم ص 10

هشتم رجب المرجب

اعمال هشتم رجب المرجب

نماز بيست ركعت است به حمد  و هر يك از  چهار قل را سه مرتبه(1) .

پاورقی :

1-اقبال الاعمال : ص652 . وقایع الایام : ص379


مرگ مأمون

در اين روز، سنه 218، بقولى وفات ماءمون واقع شده(2) .

پاورقی :

1- تاریخ مدینة الدمشق :ج33ص337 . وقایع الایام :ص379

 

ولادت شیخ حر عاملی رحمة الله علیه

و در اين روز، سنه 1033، متولد شد شيخنا الاجال المحدث المتبحر شيخ محمد بن الحسن العاملى معروف به  شيخ حر يكى از محمدين ثلثه ، اواخر جامع كتاب وسائل الشيعه احوال خود را در امل الامل نوشته وفاتش در خراسان واقع شده و قبر شريفش در صحن حضرت رضا عليه السلام در يكى از ايوانها واقع است و بيت بنى الحر بيتى بزرگ از علما مي باشد . (1)

پاورقی :

1-وسائل الشیعة :ج30ص8 . وقایع الایام :ص379


وفات سید حسین بن سید جعفر خونساری

و در اين روز، سنه 1191، وفات يافت : سيد اجل سيد حسين بن سيد جعفر خونسارى  استاد  بحرالعلوم و  ميرزاى قمى شارح دعاء ابى حمزه ثمالى و زيارت عاشوراء و غيره .(1)

پاورقی :

1-الذریعة :ج21ص401 . وقایع الایام :ص379

 

 

هفتم رجب المرجب

اعمال هفتم رجب المرجب

در شب این روز نمازش چهار رکعت است به حمد و توحید و معوذتین سه مرتبه و بعد از نماز ، ده مرتبه صلوات و ده مرتبه تسبیحات اربع (1)

پاورقی :

1-وقایع الایام :ص378

 

طلب امام رضا علیه السلام برای ولایتعهدی

در 7 رجب سال 200 ه مامون برای امام رضا علیه السلام نامه ای نوشت و در آن نامه امام علیه السلام را برای ولایتعهدی به مرو احضار کرد(1)  .

امام بعد از مدتی از ارسال نامه با جدایی از اهل بیت خود و جواد الائمه علیهم السلام و انجام  فریضه حج  و طواف خانه خدا به مرو مهاجرت فرمودند .

این حج امام رضا علیه السلام در حالی بود که امام جواد علیه السلام بر دوش موفق ، غلام امام رضا علیه السلام سوار بود و طواف می کرد . نزدیک حجر اسماعیل حضرت از دوش موفق پایین آمد و مدتی طولانی در آنجا نشست ، درحالی که اندوه در چهره اش مشخص بود . موفق امد و به امام رضا علیه السلام عرض کرد : جوادالائمه نشسته و بلند نمی شود . امام فرمودند : فرزندم برخیز . امام جواد فرمود : چگونه برخیزم ، این خانه ی  خدا را که به گونه وداع نمودی که انگار دیگر نزد او بر نمی گردی . (2)

زمان خروج حضرت از مدینه نیز بسیار غم ناک و سوزاناک است چرا که هنگام وداع به بستگان خود فرمود : برای من گریه کنید که من دیگر از این سفر بر نمی گردم (3)

پاورقی :

1-قلائد النحور : ج رجب ص63 . تقویم شیعه :ص189 .

2-امیة بن علی . گریزهای مداحی :ص362

3-اربلی ، کشف الغمة :ج3ص141 

ششم رجب المرجب

اعمال ششم رجب المرجب

در شب این روز نماز دو ركعت است به حمد  و آية الكرسى هفت مرتبه(1)

پاورقی :

1-اقبال الاعمال :ص651 . وقایع الایام :ص378


شهادت حضرت موسی بن جعفر به قولی 

در اين روز بقول شيخ كلينى وفات حضرت موسى بن جعفر علیه السلام واقع شده و مشهور 25 اين ماه است (1).

پاورقی : 

1-وقایع الایام :ص378


وفات قاسم بن علی بصری

و در اين روز، سنه 516، قاسم بن على بصرى  معروف به حريرى صاحب مقامات معروف و درة الغواص ‍ وفات كرد (1) و كسيكه احاطه داشتند باشد بمقامات ميداند كه  حريرى  در چه مقامى از فضل و كمال و كثرت اطلاع بوده و پيوسته اهل فضل بآن كتاب عناياتى داشته اند و شروحى بر آن نگاشته اند و زمخشرى  در مدح آن گفته :

اقسم باالله و آیاته        و مشعرالخیف و میقاته

ان الحریری حری بان         تکتب بالتبر مقاماته (2)

و اين كتاب مشتمل بر پنجاه مقامه است كه براى  عميدالدوله شرف الدين   شيعى وزير  مسترشد  نوشته .

پاورقی :

 1-طرائف المقال :ج1ص121 . وقایع الایام :ص378

2-گشف الظنون :ج2ص1787 . وقایع الایام :ص378

 

 

پنجم رجب المرجب


اعمال پنجم رجب المرجب

در شب پنجم رجب نمازش شش رکعت است به حمد و بیست و پنج مرتبه توحید . (1) .

پاورقی :

1-اقبال الاعمال :ص651 . وقایع الایام :ص377 .


شهادت ابن سکیت رحمة الله علیه

یعقوب بن اسحاق معروف به ابن سکیت – از بزرگان امامیه – در شب دوشنبه 5 رجب سال 244 ه به دستور متوکل عباسی به خاطر تشیع به شهادت رسید و در سامرا دفن شد در حالی که از سن او 58 سال می گذشت .

ابن سکیت خوزستانی از آبادی دَورَق از اطراف اهواز بود (1) . گفته شده چون زیاد ساکت بود به او ابن سکیت می گفتند (2) . نجاشی می گوید یعقوب ابن اسحاق السکیت ، ابویوسف ، از نزدیکان حضرت امام جواد علیه السلام و امام هادی علیه السلام بود و از امام جواد علیه السلام روایات و مسائل را نقل می کرد . او از بزرگان علم عربیت و لغت و ثقه ای راستگو بود و دارای کتاب هایی است (3) .


علت شهادت : 

متوکل عباسی ابن سکیت را ملزم نمود بود که تادیب دو فرزندش معتز و موید را عهده دار شود . یک روز به او گفت : آیا دو فرزند من نزد تو محبوبترند یا امام حسن و امام حسین علیهما السلام ؟

ابن سکیت گفت : به خدا قسم قنبرخادم حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام بهتر است از تو و از دو فرزندت . متوکل دستور داد زبان او را از پشت سر خارج نمایند ، و با این جنایت او به شهادت رسید (4) .

بعضی گفته اند ضرباتی به شکم آن بزرگوار وارد کردند تا شهید شد (5) .

پاورقی :

1-تاریخ سامرائ :ج2ص226 . الکنی و الالقاب :ج1ص314 . بحارالانوار :ج104ص2 . نهج السعادة :ج7ص387 . تاریخ بغداد :ج14ص274 . تقویم شیعه :ص188

2-هدیة الحباب :ص89 . تقویم شیعه :ص188

3-رجال النجاشی :ص449 . معجم رجال الحدیث :ج21ص138 . تقویم شیعه :ص188

4-الکنی و الالقاب :ج1ص314 . تاریخ سامراء کج2ص232 . مواقف الشیعة :ج2ص337 . اعلام زرکلی :ج8ص195 . تقویم شیعه :ص188

5-الکنی و الالقاب :ج1ص314 . سفینة البحار : ج2ص676 . تاریخ الخلفاء :ص139 . سیر اعلام النبلاء :ج12ص18 . اعلام زرکلی :ج8ص195 . تقویم شیعه :ص189


و در وقایع الایام محدث قمی چنین نگاشته :

در اين روز، سنه 244،  يعقوب بن اسحق   معروف به ابن السكيت نحوى  وفات كرد و او مؤ دب اولاد متوكل  بود. روزى متوكل از او پرسيد كه دو پسر من  معتز  و  مؤ يد نزد تو بهتر است يا  حسن  و حسين  و  ابن السكيت  جواب داد: كه قنبر خادم على بهتر است از تو و پسران تو. متوكل امر كرد زبانش را از قفايش بيرون كشيدند و او را  ابن السكيت  ميگفتند بجهت كثرت سكوت او. (1)

پاورقی :

1-وقایع الایام :ص377 . 378