امام (علیه السلام) فرمودند:
السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً- فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ
حکمت 53
لغات
تذمّم: خوددارى از نكوهش
سخاء: ملكه بذل مال به كسى كه مستحق است به مقدارى كه شايسته است، آن هم بدون مقدمه و از روى ميل قلبى و با رعايت برابرى به كسى كه نيازمند آن است.
ترجمه
«سخاوت و بخشندگى آن است كه بىدرخواست انجام گيرد، زيرا آنچه به خاطر درخواست باشد، از روى شرم و فرار از نكوهش است».
شرح
با اين تعريف روشن شد ، آنچه كه از روى درخواست ، بخشش شود ، سخاوت نيست و امام (علیه السلام) براى اثبات اين مطلب دو دليل ذكر كرده است:
1- شرم از درخواست كننده و يا از مردم، شخص را به بخشش وامىدارد.
2- رهايى از نكوهش درخواست كننده، كه سماجت مىكند و او را بخيل مىخواند و نظير اينها.
ترجمه شرح نهج البلاغه (ابنميثم) ، ج 5 ، صفحهى 457
