كشتن امام مجتبى ابن ملجم را و علت عدم به قتل رسانيدن اميرالمومنين ابن ملجم را

بعد از خطبه، حضرت مجتبى عليه السّلام يكسره به سراغ ابن ملجم آمدند؛ چون حضرت امّ كلثوم آن حضرت را سوگند داده بود كه بعد از شهادت پدرم، به آن خدائى كه عالم را خلق كرده است راضى نيستم يك ساعت در قتل ابن ملجم درنگ كنى.

امام فرمود: اى ابن ملجم كه ترا وادار كرد كه دست به چنين كارى زدى؟

گفت: عهدى كه با خدا كرده بودم! حالا اگر مرا اجازه دهى به شام ميروم و معاويه را هم مى‏كشم و به نزد تو بر ميگردم، اگر خواهى مرا قصاص كن و اگر خواهى عفو نما!

حضرت فرمود: سوگند بخدا كه هيچ مهلت ندارى تا به دوزخ واصل شوى! در اينحال فقط با يك شمشير او را كشتند، و سپس مردم جثّه‏اش را برداشته و در مغاك انداختند.

رواياتى كه در عذاب برزخى ابن ملجم وارد شده، از عذابهاى برزخى بسيار شديد است و علماء اسلام در كتب مفصّله خود نوشته‏اند در اينجا در دو موضوع بايد بحث نمود

چرا أمير المؤمنين عليه السلام قاتل خود را نكشتند

اوّل آنكه: چرا أمير المؤمنين عليه السّلام در زمان حيات خود، قاتل خود ابن ملجم را نكشتند، با آنكه كراراً خود آن حضرت خبر داده بود كه عبد الرّحمن بن مُلجم مُرادى قاتل من است؛ و بسيارى از اصحاب به آن حضرت عرض كرده بودند كه شما او را بكشيد[1] وحتّى خود عبد الرّحمن نيز به آن حضرت پيشنهاد كشتن خود را نموده بود!؟

. جواب آنكه: اوّلًا أمير المؤمنين عليه السّلام كه خود مصدر عدالت و محور داد و قسط است، به چه جرم و جنايتى عبد الرّحمن را كه تا آن هنگام مرتكب گناهى نشده است بكشد؟ آيا اين خود جرم و جنايت نيست؟ در اينصورت حضرت به جاى ابن ملجم، جانى و ابن ملجم به جاى حضرت، معصوم و بى گناه نِمود مى‏نمود. و بر كسى كه خود ميزان قسط و عدالت است، اين عمل صحيح نيست‏

. علّت عدم امكان كشتن كسى قاتل خودش را

بلكه قصاص قبل از جنايت، خود جنايتى است. زيرا ميدانيم كه قصاص فقط در صورت قتل است، نه نيّت و اراده قتل، و نه ميل و اشتياق به قتل؛ و در صورت عدم تحقّق قتل، گرچه نيّت و ميل و اراده‏اش نيز تحقّق يافته باشد قصاصى نيست‏

. ثانيا اينكه تا علّت تامّه قتل تحقّق نپذيرد، قتل واقع نخواهد شد، و يكى از علل كشتن أمير المؤمنين عليه السّلام ابن ملجم را اينستكه آن حضرت اراده كشتن او را بنمايند، و چون اين كشتن غير مشروع است به علّت آنكه جنايتى هنوز از او سر نزده است، لذا كشتن ابن ملجم محال است‏

. ثالثاً اينكه اگر واقعاً و حقيقةً در علم خداوند بر اساس سلسله اسباب و مسبّبات و علل و معلولات چنين معيّن و مقدّر است كه‏ ابن ملجم قاتل و حضرت أمير المؤمنين عليه السّلام مقتول باشند، بنابراين چگونه به عكس گردد و أمير المؤمنين قاتل و ابن ملجم مقتول واقع شود؟! و اين جز خرابى علم خدا چيزى نيست نعوذُ بالله.

و مُحصَّل مطلب آنكه اگر اين علم صحيح باشد، ابن ملجم قاتل خواهد بود گرچه ثَقَلَين جمع شوند و مانع گردند؛ و اگر صحيح نباشد در اينصورت كشتن ابن ملجم بيمورد بوده و شخص بى گناه و بدون جريره‏اى را كشته‏اند.

نظير اين اشتباه بزرگ، به فرعون نسبت داده شده است كه چون كاهنان به او گفتند كه از بنى إسرائيل و سِبطيان پسرى متولّد ميشود كه تاج و تخت تو را بر هم ميزند، او شروع به كشتن پسران نمود، و هر پسرى كه از هر زن سبطى متولّد ميشد سر ميبريد.

مسكين نميدانست كه اگر واقعاً اخبار كَهَنه صحيح باشد بالاخره آن پسرى كه تاج و تخت را بر هم ميزند خواهد آمد، و او در بين اين پسران جان سالم بدر خواهد برد، و در اينصورت پسرانى كه كشته شده‏اند همگى غير از آن پسر معهود بوده و همه بى گناه ذبح شده‏اند.

و اگر اخبار كهنه غلط باشد، در اينصورت نيز همگى آن پسران را بى گناه ذبح نموده است.

و بر همين اساس است كه چون آن حضرت إخبار از شهادت خود به دست ابن ملجم داد، و اصحاب گفتند: أَوَلَا تَقْتُلُهُ؟ أَوْ قَالَ: نَقْتُلُهُ؟ آيا نمى‏كشى او را؟ يا آيا ما او را نكشيم؟

حضرت در پاسخ فرمود: مَا أَعْجَبُ مِنْ هَذَا؟ تَأْمُرُونِّى أَنْ‏ أَقْتُلَ قَاتِلِى؟[2]

 «چقدر اين كلام شما براى من موجب شگفت است؟ آيا شما مرا امر مى‏كنيد كه قاتل خود را بكشم‏

»؟ دوّم آنكه: حضرت درباره عبد الرّحمن سفارش نمودند كه از غذا و خوراك و آشاميدنى او كم نگذارند؛ و خود پس از نوشيدن جرعه‏اى از شير، ظرف شير را براى او فرستاد. و به حضرت امام حسن عليه السّلام وصيّت كرد كه او را مُثلَه[3] نكنند، چشم و گوش و. بينى و زبان و دست و پاى او را نبرند، و او را زنده نسوزانند؛ بلكه چون يك شمشير زده است فقط يك ضربه از شمشير بر سر او فرود آورند، و اگر نيز او را عفو كنند بهتر است

‏معاد شناسى، ج‏4، ص: 154 تا 158

خطبه امام حسن عليه السلام بعد از شهادت پدر

و حضرت امام حسن عليه السّلام به مسجد كوفه آمد و برفراز منبر رفت، و در حاليكه جمعيّت در مسجد موج ميزد خطبه مفصّلى ايراد فرمود. در ابتداى خطبه گريه گلويش را گرفت.[1] و سپس بعد از درنگ، و حمد بر خداوند فرمود: اى مردم! بدانيد كه ديشب پدر من از دنيا رفت؛ همان شبى كه وصىّ حضرت عيسى، يوشَع بن نون ازدنيا رفت.

پدر من از دنيا رفت نه درهمى باقى گذاشت و نه دينارى؛ لَا صَفْرَآءَ وَ لَا بَيْضَآءَ (نه زردى و نه سپيدى) جز هفتصد درهم كه ميخواست براى اهل خود خادمى بخرد.[2]

حاكم در «مستدرَك» چنين آورده است كه:

خَطَبَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ النَّاسَ حِينَ قُتِلَ عَلِىٌّ، فَحَمِدَ اللَهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: لَقَدْ قُبِضَ فِى هَذِهِ اللَيْلَةِ رَجُلٌ لَا يَسْبِقُهُ الاوَّلُونَ بِعَمَلٍ، وَ لَا يُدْرِكُهُ الاخِرُونَ.

وَ قَدْ كَانَ رَسُولُ اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَ ءَالِهِ وَ سَلَّمَ يُعْطِيهِ رَايَتَهُ، فَيُقَاتِلُ وَ جِبْرِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَآئِيلُ عَنْ يَسَارِهِ، فَمَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحُ اللَهُ عَلَيْهِ.

وَ مَا تَرَكَ عَلَى أَهْلِ الارْضِ صَفْرَآءَ وَ لَا بَيْضَآءَ إلَّا سَبْعَ مِئَةِ دِرْهَمٍ فَضُلَتْ مِنْ عَطَايَاهُ أَرَادَ أَنْ يَبْتَاعَ بِهَا خَادِمًا لِاهْلِهِ.[3]

ثُمَّ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ! مَنْ عَرَفَنِى فَقَدْ عَرَفَنِى؛ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْنِى فَأَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ، وَ أَنَا ابْنُ النَّبِىِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْوَصِىِّ، وَ أَنَا ابْنُ الْبَشِيرِ، وَ أَنَا ابْنُ النَّذِيرِ، وَ أَنَا ابْنُ الدَّاعِى إلَى اللَهِ بِإذْنِهِ، وَ أَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِيرِ، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِى كَانَ جِبْرِيلُ يَنْزِلُ إلَيْنَا وَيَصْعَدُ مِنْ عِنْدِنَا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِى أَذْهَبَ اللَهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيرًا، وَ أَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِى افْتَرَضَ اللَهُ مَوَدَّتَهُمْ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ فَقَالَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لِنَبِيِّهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ وَ ءَالِهِ وَ سَلَّمَ: قُل لَا أَسْئلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى‏ وَ مَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ و فِيهَا حُسْنًا؛ فَاقْتِرَافُ الْحَسَنَةِ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ.[4]

 «بعد از شهادت أمير المؤمنين عليه السّلام امام حسن مجتبى عليه السّلام خطبه‏اى ايراد فرمودند و پس از حمد و ثناى حضرت بارى تعالى شأنه چنين به سخن پرداختند:

به تحقيق كه در اين شب گذشته، روح مردى به سراى جاودانى شتافت كه هيچيك از پيشينيان به كردار و عمل او نرسيده‏اند، و در ميدان مسابقه تقوى و عمل صالح از برابرى و پيشى گيرى بر او عاجز و فرو مانده‏اند؛ و نيز هيچيك از پسينيان در اين مضمار سبق به او نخواهند رسيد.

مردى بود كه رسول الله صلّى الله عليه و آله و سلّم رايت جنگ را به او ميداد، و در ميدان كارزار با دشمنان خدا مى‏جنگيد در حاليكه جبرائيل از طرف راستش و ميكائيل از جانب چپش او را مدد مى‏نمودند؛ و هيچگاه پشت به جنگ نمى‏نمود و از نبرد بازنمى‏گشت مگر وقتيكه خداوند به دست او فتح ميكرد و براى مردم روى زمين به عنوان ارثيه چيزى نگذاشت نه سفيدى و نه زردى مگر هفتصد درهم كه از عطايا و بخشش‏هاى او زياد آمده بود و ميخواست با آن براى اهل خود خادمى بخرد.

سپس فرمود: اى مردم! هر كه مرا مى‏شناسد كه مى‏شناسد؛ و كسى كه مرا نمى‏شناسد پس من حسن بن علىّ هستم، و من فرزند پيغمبر خدايم، و من فرزند وصىّ رسول الله‏ام، و من فرزند بشارت دهنده به بهشت هستم، و من فرزند ترساننده از عذاب خدا هستم، و من فرزند دعوت كننده مردم بسوى خدا به اذن او هستم، و من فرزند چراغ تابناك و مشعل فروزان هدايتم، و من از اهل بيتى هستم كه جبرائيل در خانه ما هبوط ميكند و از منزل ما از نزد ما صعود مى‏نمايد، و من از اهل بيتى هستم كه خداوند اراده كرده است هر گونه رجس و پليدى را از آنان بردارد و آنها را به مقام طهارت مطلقه برساند، و من از اهل بيتى هستم كه خداوند مودّت آنها را بر هر مسلمانى واجب كرده است و خداوند تبارك و تعالى به پيامبرش چنين خطاب فرموده است: بگو من از شما هيچ مُزدى را نمى‏خواهم مگر مودّت به ذوى القُرباى من، و كسيكه مرتكب حسنه‏اى گردد، ما نيكوئى را درباره او زياد ميگردانيم؛ ارتكاب حسنه مودّت ما اهل بيت است.»

نظير اين استشهاد را نسبت به مقام طهارت، هَيتَمى در «مجمع الزّوآئد» از حضرت مجتبى عليه السّلام آورده است.[5]

«غاية المرام» و «فرآئد السِّمْطين» و «ينابيع المودّة» نيز روايت كرده‏اند.[6]

معاد شناسى، ج‏4، ص: 150 تا 153

وصيّت أمير المؤمنين به امام حسن عليهما السّلام‏

حضرت امام حسن عليه السّلام براى من بيان فرمود كه: چون وفات پدرم نزديك شد، به ما رو كرد و بدينگونه وصيّت نمود: هَذَا مَا أَوْصَى بِهِ عَلِىُّ بْنُ أَبِى طَالِبٍ أَخُو مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَهِ، وَ ابْنُ عَمِّهِ وَ صَاحِبُهُ.

اوّل وصيّت من آنستكه شهادت ميدهم كه هيچ معبودى جز ذات مقدّس خدا نيست، و اينكه محمّد صلّى الله عليه و آله و سلّم رسول خدا و برگزيده اوست؛ خداوند او را به علم خود انتخاب كرد و براى مقام رسالت براى بندگان خود پسنديد.

و شهادت ميدهم كه خداوند مردگان را از ميان قبرها برخواهد انگيخت، و از كردار و رفتارشان پرسش خواهد نمود. و خداوند عالِمُ السّرِّ و الْخَفيّات است و بدانچه در سينه‏هاى مردم پنهان است داناست‏

. اى فرزند من حسن! تو را وصيّت ميكنم بدانچه رسول خدا صلّى الله عليه و آله و سلّم مرا بدان وصيّت فرمود؛ تو كافى هستى براى وصيّت من!

چون از دنيا رخت بر بستم امّت با تو به مخالفت برخيزند! ملازم خانه خود باش. و بر خطيئه خود گريه كن. و دنيا را مقصد و مقصود بزرگ خود مشمار

! و وصيّت ميكنم تو را اى نور ديده‏ام كه نماز را در اوّل وقت‏ بپاى دار. و زكوة را در وقت خود به اهلش برسان. و در كارهاى شبهه ناك توقّف كن و سكوت اختيار كن. و در هر دو حال رضا و غضب به ميانه روى و عدل رفتار كن. و با همسايگان مهربان باش. ميهمان را محترم و گرامى بدار. و بر كسانى كه دچار رنج و بلا هستند و مشكلاتى بدانها روى آورده ترحّم كن. و صله رحم بجاى آور. بر مسكينان و تهيدستان رحمت آور و آنها را دوست بدار و با آنها همنشينى كن.

پيوسته با خلق خدا به تواضع و فروتنى رفتار كن كه آن أفضل عبادات است. آرزوهاى خود را كوتاه كن؛ و مرگ را به ياد داشته باش، و در امور دنيوى بى رغبت باش، زيرا كه تو گروگان مرگى، و در اين جهان هدف آماج بلا و گرفتار مصائب، و افكنده رنج و ناملايمات.

ترا وصيّت ميكنم كه در پنهان و آشكار پيوسته از خداوند قهّار در ترس و خشيت باشى، و از ساحت جلال و عظمتش غافل نشوى. ترا نهى ميكنم از آنكه بدون تفكّر و انديشه سخن گوئى، و در گفتار و كردارت سرعت كنى.

چون كارى از امور آخرت پيش آيد بلادرنگ بجاى بياور؛ و چون كارى از امور دنيا پيش آيد در آن تأمّل و درنگ كن تا اينكه صلاح آن بر تو آشكار شود.

از رفتن به جاهائى كه محلّ تهمت است بپرهيز، و از مجلسى كه گمان بد به افراد آن برده ميشود دورى كن! زيرا كه همنشين بد براى رفيقش ضرر دارد، و اخلاق او را تغيير ميدهد.

اى پسر من! كردارت براى خدا باشد. از فحش و هرزه گوئى فرارى باش. مردم را به كارهاى نيك و ستوده دعوت كن؛ و از كارهاى ناپسند و زشت بازدار!

با برادران دينى خود براى رضاى خدا برادر باش. مردم نيكوكار و صالح العمل را به جهت صلاح و خوبى آنها دوست بدار؛ و با فاسقان كه مرام و عقيده دينى تو را ندارند مدارا كن كه ضرر به دين تو نرسانند، امّا در دلت آنها را دشمن بدار، و در عمل از آنان جدا باش تا مثل آنان نباشى.

در راهها و معابر منشين. با جاهلان و سفيهان مجادله و گفتگو مكن!

اى پسر من! در امور زندگى و معيشت خود ميانه روى كن؛ و در أمر عبادت نيز ميانه و اقتصاد را رعايت بنما؛ و در عبادات خود به عبادتى بپرداز كه بتوانى در انجام آن مداومت نمائى و قدرت آنرا داشته باشى. خاموشى را پيشه ساز تا از مفاسد و عواقب سخن ناسنجيده زبان در سلامت بمانى. براى روز بازپسين خود، اعمال صالحه را از پيش بفرست تا بهرمند گردى؛ و در مقام تعلّم و ياد گرفتنِ امور خيريّه و خوبى‏ها باش تا دانا باشى.

در همه احوال ياد خدا باش. بر كوچكان از اهل خود رحمت آور؛ و بزرگان آنها را تعظيم و توقير كن.

هيچ غذائى را مخور مگر آنكه قبل از خوردن قدرى از آن راتصدّق كنى!

بر تو باد به روزه داشتن، كه روزه زكوة و صحّت بدن و سپر از آتش جهنّم است!

با نفس خود مجاهده كن. و از همنشينت بپرهيز؛ و از دشمنت اجتناب كن. و بر تو باد به مجالس ذكر خدا، و از رفتن به آنها دريغ مكن! و تا ميتوانى دعا بسيار كن‏

! واى پسر من! من در پند و اندرز با تو كوتاهى نكردم؛ و اينك هنگام جدائى و فراق است.

و نيز درباره برادرت محمّد به تو وصيّت ميكنم، چون برادر پدرى تست و ميدانى كه من او را دوست دارم؛ و امّا برادرت حسين پس او برادر مادرى تست و برادر أعيانى تست.

و زياده بر اين سفارش نمى‏كنم. خداوند خليفه و جانشين من براى شما باشد. و از او مسألت دارم اينكه امور شما را اصلاح فرمايد، و شرّ طاغيان و ستمكاران را از سر شما بگرداند.

و بر شما باد به صبر، صبر! تا زمانى كه خداوند امرش را نازل فرمايد: وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إلَّا بِاللَهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ.[1]ژ

معاد شناسى، ج‏4، ص: 235 تا 237

آنگاه كه بغض پيامبر تركيد...

إخبار رسول الله به أميرالمؤمنين عليهما السّلام از كيفيّت شهادت آن حضرت‏

پيامبر گرامي اسلام خطبه پرمحتوا و عجيبي درباره عظمت و بزرگي ماه مبارك رمضان در جمعه آخر ماه شعبان ايراد كرده اند كه معروف به خطبه شعبانيه است در اثتاي اين خطبه شريفه پيامبر از ضايعه تاسف انگيز شهادت اميرالمومنين عليه السلام اخبار مي دهند و خود در اين داغ مي گريند : وما همان تكه از خطبه را در اينجا همراه با ترجمه ذكر ميكنيم : ( براي خواندن متن كامل خطبه شعبانيه اينجا كليك كنيد )

ثُمَّ بَكَى؛ فَقُلتُ: ما يبكيك يا رسول الله؟ فَقالَ أبكى لِما يُستَحَلُّ مِنكَ فى هَذا الشَّهرِ؛ كَأنّى بِكَ و أنتَ تُصَلِّى لِرَبِّكَ، و قَدِ انبَعَثَ أشقَى الأوَّلينَ و الآخِرينَ شَقيقُ عاقِرِ ناقَة ثَمودَ فَضَرَبَكَ ضَربَة عَلَى قَرنِكَ فَخَضَبَ مِنها لِحْيَتَكَ. فَقُلتُ: يا رَسولَ اللهِ! و ذَلِكَ فى سَلامَة مِن دينى؟ فَقالَ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ و آلِهِ و سَلَّم: فى سَلامَة مِن دِينِكَ. ثُمَّ قالَ صلّى الله عليه و آله و سلّم: يا عَلِىُّ! مَن قَتَلَكَ فَقَد قَتَلَنى و مَن أبغَضَكَ فَقَد أبغَضَنى، لأنَّكَ مِنّى كَنَفسى و طينَتُكَ مِن طينَتِى و أنتَ وَصِيِّى و خَليفَتِى عَلَى امَّتى.[1]

و ظاهراًكتاب «عرض المجالس» همان «امالى» صدوق است، وليكن چون مراجعه به «امالى» شدودر ص 58 آن اين روايت را نقل مى‏كند ذيل آنرا پس از آنكه حضرت رسول صلّى الله عليه و آله فرمودند: فِى سَلامَة مِن دِينِكَ بدينگونه ذكر مى‏كند:

ثُمَّ قالَ: يا عَلِىُّ! مَن قَتَلَكَ فَقَد قَتَلَنى و مَن أبغَضَكَ فَقَد أبغَضَنى و مَن سَبَّكَ فَقَد سَبَّنى لأنَّكَ مِنّى كَنَفسى، روحُكَ مِن روحى و طِينَتُكَ مِن طِينَتى؛ إنَّ اللهَ تَبارَكَ و تَعالَى خَلَقَنى و إيّاكَ و اصطَفانى و إيّاكَ و اختارَنى لِلنُّبُوَّة و اختارَكَ لِلإمامَة، فَمَن أنكَرَ إمامَتَكَ فَقَد أنكَرَ نُبُوَّتى. يا عَلِىُّ! أنتَ وَصِيِّى و أبو وُلدى و زَوجُ ابنَتى و خَليفَتى عَلَى امَّتى فى حَياتى و بَعدَ مَوتى، أمرُكَ أمرى و نَهيُكَ نَهيى؛ اقسِمُ بِالَّذى بَعَثَنى بِالنُّبُوَّة و جَعَلَنى خَيرَ البَرِيَّة إنَّكَ لَحُجَّة اللهِ عَلَى خَلقِهِ و أمينُهُ عَلَى سِرِّهِ و خَليفَتُهُ عَلَى عِبادِهِ؛ انتهى.

«سپس رسول خدا گريه كردند، من عرض كردم: چه چيزى باعث گريه شما شده است؟ فرمود: گريه من براى پيش‏آمدى است كه در اين ماه بر تو وارد خواهد شد. گوياهم اكنون مى‏بينم كه تو در محراب عبادت مشغول نماز و راز و نياز با پروردگارت مى‏باشى در اين هنگام شقى‏ترين افراد در روى زمين كه همسان پى‏كننده ناقه و شتر صالح است برمى‏خيزد و با شمشير ضربتى بر فرق تو وارد مى‏كند كه محاسنت به خون سرت خضاب خواهد شد.

عرض كردم: اى رسول خدا! آيا در اين وقت دينم سالم است و با يقين به مبانى و سلوك در صراط مستقيم اين واقعه پيش خواهد آمد؟ رسول خدا فرمود: بلى يا على در سلامت و استقامت در دين اين مسأله رخ خواهد داد. آنگاه رسول خدا فرمود: يا على! كسى كه تو را بكشد مرا كشته است و كسى كه تو را به غضب آورد مرا به غضب آورده است. و كسى كه به تو ناسزا گويد به من ناسزا گفته است زيرا تو از من هستى مانند جان من. روح تو از روح من و سرشت تو از سرشت من است.

خداى متعال من و تو را خلق نمود و من و تو را برگزيد، مرا براى رسالت و تو را براى امامت اختيار نمود پس كسى كه امامت تو را انكار كند نبوّت مرا انكار كرده است.

اى على! تو جانشين منى و پدر فرزندان من هستى و همسر دختر من مى‏باشى، و جانشين من بر امّت در زمان حيات و پس از فوت من مى‏باشى. دستور تو دستور من و نهى تو نهى من است.

قسم به ذاتى كه مرا به پيامبرى برگزيد و مرا برترين افراد مخلوقاتش قرار داد بدرستى كه تو حجّت خدا بر خلق او هستى و امين پروردگار بر سرّ او مى‏باشى و خليفه خدا بر بندگانش هستى.»